Wewnątrz tkanek wytwarza się di-peptyd, produkowany bez przerwy z L-histydyny i β-alaniny w wyniku katalizowania syntetazy karnozynowej z ATP, pod nazwą karnozyna. Peptyd ten obecny jest w całym organizmie, a zwłaszcza w obszarach, gdzie jest najwyższe saldo popytu na energię, m.in.: w sercu, mózgu i mięśniach kinetycznych. Stąd bierze się fakt, że wszyscy aktywni sportowcy potrzebują jej w swojej diecie.
Co zawdzięczamy karnozynie?
Naukowo rzecz definiując karnozyna to β-alanyl-L-histydyna. Po odjęciu wody daje nawet 20-30 mmol/kg, a w przypadku mięśni poprzecznie prążkowanych stanowi nawet 0,2-0,5% masy. Organiczne stężenie składnika jest uwarunkowane licznymi czynnikami, takimi jak np. obecność karnozyny w dostarczonym pokarmie, płeć (wyższe w organzimach męskich), a dodatkowo rodzaj mięśni (wyższe w mięśniach szybkokurczliwych).
Dlaczego karnozyna jest istotna dla prawidłowego ruchu?
Karnozyna wchłania się po przyjęciu z pokarmem zazwyczaj z jelita cienkiego, a podczas tego procesu odbywa siędokonuje się stopniowa hydroliza karnozyny do L-histydyny i β-alaniny. Zatem jej właściwy poziom w organach zależy diety – ta substancja przenika barierę krew-mózg. Co człowiek zawdzięcza karnozynie? β-alanyl-l-histydyna między innymi:
– Odpowiada za funkcjonowanie retikularnych kanałów wapniowych w mięśniach szkieletowych;
– Utrzymuje balans zasad i kwasów w niektórych tkankach człowieka i zwierząt;
– redukuje poziom metali pod względem toksyczności, takich jak Co, Fe, Cu, Pb, Zn;
– Wyhamowuje wolne rodniki oraz aldehydy drobnocząsteczkowe.
Alternatywne właściwości, wykazywane przez karnozynę, są związane z oddziaływaniem terapeutycznym w trakcie schorzeń inicjujących stres oksydacyjny i karbonylowy, np. naczyniowych i kardiologicznych, dysfunkcji metabolicznych czy neurodegeneracji.
Karnozyna to także popularny od lat suplement diety o właściwościach wspomagających odnowę mięśni szkieletowych, zmniejszającym gromadzenie się kwasu mlekowego oraz poprawiającym moc skurczu mięśni. Działanie karnozyny w mięśniach objawia się w sposób osłabiający poziom jonów wodoru. Karnozyna jest też skutecznym antyoksydantem – reduktorem nadmiarowych cząstek O2. Znane zdolności ograniczające karnozyny w trakcie wysiłku fizycznego są o wiele większe niż dwuwęglanów czy fosforanów.
